Isaks Blick fiel auf das geschlossene Hoftor. Der Junge erinnerte sich daran, wie erstaunt er in der Nacht gewesen war, als er feststellte, dass das hohe Tor offen war. Er hatte sich sogar ein wenig gefreut, dass er nicht über das Tor klettern musste. Jetzt aber wurde ihm klar, dass Zarah es absichtlich offen gelassen hatte, damit sie leicht den Hof verlassen und ebenso seelenruhig in den Hof zurückkehren könne. Von dem Treffen zurückgekommen, hatte die junge Frau das Eisentor wieder zugesperrt und hatte sich dann mir nichts dir nichts wieder schlafen gelegt. Als er nach Zarah Ausschau hielt und sie nicht fand, trank Isak sein Glas frisch gemolkene Milch aus und erkundigte sich: „Wo ist denn unsere Zarah?“
Isak gab sich Mühe, einen ruhigen, fast gleichgültigen Ton anzuschlagen. Aber aus welchem Grund auch immer, er war doch aufgeregt, und als Isak den Namen der jungen Magd nannte, zitterte seine Stimme.
„Sie hat zu tun. Füttert die Hühner. Stör sie nicht dabei“, antwortete die Mutter, die den kleinen Bruder auf dem Arm hatte und beiseite trat, um ihn zu stillen.
„Du kannst deine Schuhe doch selber putzen!“, rief Papa aus, ohne seinen Blick von den mit blauer Tinte von oben bis unten beschrifteten Dokumenten zu heben, die auf dem Tisch und auf Vaters Knien lagen.
„Ja, das Gotteshaus darf man nicht mit dreckigen Schuhen betreten“, erklärte der Großvater feierlich und schlürfte einen großen Schluck frisch aufgebrühten Tee.
„Was willst du denn von ihr?“, fragte die Großmutter neugierig. In diesem Moment stolzierte ein einsames, junges Huhn mit einem knallroten Schopf und schwarz-weiß gewürfeltem Gefieder über den Hof. Großmutter warf ihm eine Handvoll Brotkrümel zu und bemerkte, ohne die Antwort des Enkels abzuwarten: „Ein schönes Huhn! Das schönste von allen! Deshalb mögen die anderen Hühner es nicht.“
Nur „das zweite Kind des Hauses“ sagte fast nichts. Es drückte seine Wange an die warme Brust der Mutter und schluckte die Tropfen der Muttermilch hinunter. Von Zeit zu Zeit riss sich der Säugling von seiner Lieblingsbeschäftigung los, um Luft zu holen, und stürzte sich dann wieder mit Worten, die wie „Njam, njam“ klangen, gierig auf die Milchquelle, nicht ohne mit seiner kirschgroßen Faust drohend durch die Luft zu fahren.Isak zuckte ein wenig von den vorwurfsvollen Worten der Erwachsenen zusammen, die auf ihn niederprasselten, und beneidete beim Anblick des kleinen Bruders „das zweite Kind des Hauses“ ein wenig. – Der kann machen, was er will: schreien wie ein Berserker, unmanierlich essen, die Windeln und Mutters Kleider beschmutzen, alles wird ihm verziehen!
Zum Glück dauerte das Gefühl des Neides nur kurz an. – Denn andererseits, – dachte der sechsjährige Junge, – ein Säugling zu sein, ist vielleicht auch nicht gerade die glücklichste Zeit in einem Kinderleben! Ich erinnere mich noch nicht einmal daran. Vielleicht erinnert man sich deshalb nicht daran, weil es gar nichts Interessantes daran gibt?
Der Vater hatte aufgehört, seine voll geschriebenen Papiere zu studieren, und maß seinen Sohn mit einem Blick vom Kopf bis zur Brust. Die Beine des Jungen waren unter dem Tisch, deshalb blieben die zitternden Knie dem strengen Auge des Vaters verborgen. Isak spürte, wie seine Stirn heiß wurde und rot anlief. – Was sollte er denn antworten? Liebe Eltern, ich wollte nur wissen, ob Zarah von ihrem nächtlichen Treffen mit dem Lehrer an der Quelle zurückgekehrt ist! Und ich weiß davon, weil ich selbst die halbe Nacht nicht in meinem Bett zugebracht habe, sondern auf der Straße zur Quelle „Erek achpjur“. Ich entschuldige mich sehr, dass ich wieder, ohne zu fragen, aus dem Haus weggelaufen bin.
Großmutter griff nach dem Nachbarstuhl, auf dem niemand saß. Ihr aus den Federn eines afrikanischen Vogels gemachter Fächer ruhte sich dort aus. Die unwahrscheinlich langen Federn waren grün gefärbt und erinnerten eher an den Thronwedel eines Schahs als an den Fächer für einen Ball. Der Vogel, den man für Großmutters schon fast „höfischen Fächer“ hatte rupfen müssen, hieß Strauß. Das war ein ganz besonderer Vogel! Von Akop wusste Isak ein paar Einzelheiten aus dem Leben dieses sagenhaften Vogels; sein älterer Freund hatte sie seinerseits in der Schule von dem Lehrer Sarkissjan gehört. Nach dieser Schulstunde hatte Akop beschlossen, sobald er erwachsen wäre, nach Afrika zu reisen und, koste es, was es wolle, den Vogel „Strauß“ zu finden, dessen Name in Wirklichkeit „Kamelvogel“ bedeutete.
„Dort wimmelt es von den verschiedensten Tieren! Viele von ihnen leben nur in Afrika, weil da immer gutes Wetter ist. Wenn ich da bin, suche ich mir als erstes einen Strauß und bringe ihm das Fliegen bei. Kannst du dir vorstellen, auf einem Strauß wie auf einem einhöckerigen Kamel zu reiten? Und wenn man ihm dann das Fliegen beibringt, kann man mit ihm auch noch fliegen. Voraussetzung ist nur, dass der Strauss das wirklich will. Man muss ihn nur richtig füttern, wie die anderen Vögel auch, mit Würmern. Dann werden seine Flügel stark.“
„Und was frisst er jetzt?“, erkundigte sich Isak.
„Alles mögliche Zeug. Alles, was auf dem Weg liegt. Wenn er Nägel findet, steckt er sie in den Mund. Wenn er den Absatz eines Schuhs findet, steckt er ihn ebenfalls in den Mund. Deshalb kann er seine Flügel nicht aufschwingen und fliegen. Wie soll man denn fliegen können, wenn man den Bauch mit Unrat voll hat? Streng genommen ist der Strauß nicht dumm. Wenn sich eine Gefahr nähert, vergräbt er seinen Kopf in der Erde. So dass über der Erde nur seine dürren Beine zu sehen sind. Was hat es für einen Sinn, in der Hitze herumzurennen, wenn man seine Kräfte schonen und sich einfach verstecken kann? Und zwar gut verstecken! Stell dir vor, da kommt ein hungriger Löwe, und der leckere Strauß ist weg, wie vom Erdboden verschluckt! Das Raubtier brüllt, weil der Leckerbissen verschwunden ist, und wundert sich, wie dieser Baum so schnell vor seiner Nase hat hochschießen können. Und es denkt: ‚Gestern bin ich auf der Jagd nach den Antilopen hier vorbeigerast. Da war noch nichts aus der Erde gesprossen. Und heute steht an dieser Stelle schon ein Bäumchen! Wie das?’ Der dumme blutrünstige Löwe brüllt und brüllt, und wirft vor Wut mit seiner Tatze den Sand in die Luft. Schließlich zieht er ab, mit leeren Händen!“
Wie er jetzt so am Tisch saß, verstand Isak alle Vorzüge dieses afrikanischen Vogels im Vergleich zu den winzigen Vorteilen im Leben eines Menschenkindes. Weil er in diesen Minuten vor allem den Kopf in den Sand stecken wollte. Stattdessen stellte er sich tapfer dem durchdringenden Blick des Vaters, dem weiträumigen Wedeln des Fächers der Großmutter und den von allen vier Seiten auf ihn niedergehenden Vorwürfen. Und das alles nur wegen der einfachen Frage, wo die Magd war!
Der Junge druckste herum: „Ich habe das einfach nur so gefragt.“
©2009 Marina Loose
ՓԱԽՈՒՍՏ ՏՆԻՑ
Ավարտվող տասնիններորդ դարի ամռան վերջին օրը մոտենում էր
երեկոյին: Փոքրիկ Իսահակը, մնալով առանց մեծահասակների հսկո-ղության,
թաքուն հեռացավ Ավետարանոց* գյուղի ամենամեծ տան ըն-դարձակ գավթից: Մինչև
սպասավորուհիները փորփրում էին μանջա-րանոցի թմμերը, տատն ու պապը տանը
հուզմունքով, μայց կամացուկ
վիճում էին ինչ-որ μանի մասին, իսկ մայրը կերակրում էր նորածին եղ-μորը,
Իսահակը դուրս թռավ երկաթե μարձր դարպասից.
– Փախա¯: Հա¯-հա-հա: Փախա¯: Եվ, կարծես թե` տանը ոչ ոք չնկա-տեց իմ
փախուստը: Իսկ հիմա` առա°ջ:
Իսահակը սլանում էր, և նրա երկնագույն վերնաշապիկը սրընթաց
թռչնի թևերի նման ծածանվում էր քամուց: Վեցամյա տղայի (այս ձմեռ
լրանալու էր նրա յոթ տարին) աչքերը փայլատակում էին չարաճճի ու-րախությամμ:
Նա ամենևին չէր ցանկանում հետ նայել` համոզվելու
համար, որ իր փախուստն աննկատ է մնացել:
Իսահակի հանդուգն ու փոքր-ինչ անխոհեմ մտահղացման հաջորդ
քայլն էր` իր հետ տանել մտերիմ ընկերոջը, ով ապրում էր գյուղի ներ-քին
թաղում: Մտահղացումը հանդուգն էր այնքանով, որ տղան փախել
էր առանց մեծահասակների թույլտվության: Իսկ անխոհեմ էր, որովհետև
Հակոμը` իր ամենամտերիմ ընկերը, գաղափար անգամ չուներ, որ այս-օր իրենց
փախուստ էր սպասում դեպի այնտեղ… անտառ… խորհրդա-վոր վայրեր:
– Վազի°ր, Իսահակ: Վազի°ր,– մտովի իրեն շտապեցնում էր տղան:
Հետևում թողնելով հին ամրոցն ու կլոր երկվորյակ աշտարակների
փլատակները` Իսահակը դուրս եկավ գյուղի վերին ու ներքին թաղերը
միացնող ճանապարհի վրա: Այստեղ հաճախակի կարելի էր հանդիպել
համագյուղացիներին: Եվ, որ իրեն չնկատեն, փոքրիկ տղան որոշեց շա-րունակել
վազքը` գետնին կռանալով: Բայց այդպիսի անհարմար վիճա-կով վազքն այլևս չէր
կարող արագ լինել: Բացի այդ` նա սկսեց նման-վել այն զվարճալի գազանիկներին,
որոնք թափառական ծաղրածունե-րի հետ ելույթ էին ունենում Շուշի քաղաքի
շուկայի հրապարակում:
Իսահակը շատ էր սիրում կապիկներին: Նայելով նրանց ծիծաղա-շարժ դնչիկներին`
նա միայն մեկ μան էր երազում. արձակել պարանը,
μռնել թաթիկը` որպես ընկերոջ, և իր հետ տանել տուն: Նա ուզում էր
ապրել կապիկների հետ, ընկերություն անել ու միասին ուրախանալ,
*Ավետարանոց– μնակավայր ԼՂՀ Ասկերանիշրջանում, ժամանակին Ղարաμաղիհինգ
մելիքություններից մեկի` Վարանդայիմայրաքաղաքն էր:
μայց այս պահին նմանվել նրա±նց` ո°չ, նման μան ինքը μնավ չէր ցան-կանա:
Ուստի տղան կրծքից քիչ ներքև սեղմեց կախ ընկած ձեռքերը,
որոնք արդեն երկարել էին իր կծկված իրանից.
– Այդ մակակների թաթիկներն են, որ կախ են ընկնում համարյա
գետնին: Իսկ ես մակակ չե°մ:
Իսահակը դեռ պիտի կարևոր մի խոչընդոտ էլ հաղթահարեր. նա
չպետք է աչքին ընկներ իր հորը, ով աշխատանքից հետո հենց ա°յդ ճա-նապարհով
էր, ձի հեծած` տուն վերադառնում:
Ճանապարհին ձիավորներ չէին երևում: Ոտքով անցավ միայն մի
գյուղացի` մի կապուկ ցախ մեջքին, մեկ էլ` երկու հարևան պառավ նստած
էին իրենց դարպասի մուտ և շուղերով գործում էին գույնզգույն μրդե
գուլպաներ: Բոլորն էլ, իհարկե, նկատեցին Իսահակին: Փոքրիկ կծկված
վազորդը չխուսափեց նաև` մետաղե շուղերով համաչափ թխկթխկաց-նող տատիկների
սրատես հայացքից:
– Արո°ւս, մի տե°ս երեխային: Ինչ մե¯ղք է: Երևի` փորիկն է ցավա-ցել,–
կարեկցաμար ասաց նրանցից մեկը:
– Հա¯-ա, երևում է` արտաքնոց է շտապում,– եզրակացրեց մյուս
ամենագետ պառավը` հայացքով հետևելով հեռացող տղային:
Հանկարծ Իսահակը, առանց մեջքն ուղղելու` փոքր-ինչ դանդա-ղեցրեց քայլերը, և
հետո` գրեթե կանգ առավ.
– Իսկ եթե իմ ընկեր Հակոμը հանկարծ տանը չլինի±: Չէ± որ նա մի
կարգին տեղյակ չի իմ գաղափարի` հին սրμավայրի փլատակների այ-ցելության
մասին: Բայց, մյուս կողմից` էլ որտե±ղ պետք է նա լինի: Այ-նուամենայնիվ, ես
պիտի նրան նախազգուշացնեի մեր փախուստի
մասին: Դե°, լավ, ոչի°նչ: Ա°յ, հիմա նա ամեն ինչ կիմանա: Պետք է շտա-պեմ,
թե չէ, մեկ էլ տեսար` վրա հասավ երեկոն:
Իսահակը գլուխը թափ տվեց` հեռու վանելով կասկածները, և շարու-նակեց իրվազքը.
– Հակոμն անպայմա°ն պետք է տանը լինի: Ես մենակ չեմ գտնի դեպի
հին տաճարի փլատակները տանող ճանապարհը, իսկ ընկերս ինձանից
ավելի հաճախ է այնտեղ եղել: Չէ± որ նա ամμողջ երկու տարով մեծ է
ինձանից: Ուրեմն` նա ավելի շուտ կգտնի այն սուրμվայրերը, որոնք
պահպանում է Գայանե օրիորդի հոգին: Եվ չէ± որ նրան շատ ավելի
հեշտ կլինի տեսնել հին տաճարն այնտեղ աճող μարձր ծառերի հետևում:
Իսահակը պատկերացրեց այդ ծառերը, որոնք կարծես խոնարհվել
էին հին փլատակների առջև` թաքցնելով հինավուրց տաճարն օտար և
անկոչ աչքերից: Միայն ուշ աշնանը, երμդեղնակարմիր տերևները
թափվում էին գետին, հստակ երևում էին լքված շինությունների ուր-վագծերը:
Այդժամ μացահայտվում էր այս վայրի ողջ գեղեցկությունը,
ընդ որում` պահ անգամ չկորցնելով իր կախարդական խորհրդավո-րությունը:
Գլխավոր սրμավայրի դեռ մատույցներում Նորին մեծություն
ժամանակը սուրμքարերի մի մասը ցիրուցան էր արել անտառով: Բա-վական մեծ
չափերով կիսակլոր, անողորկ, սև քարերը կարծես աճում
էին հենց մայր հողից ու ոչնչով չէին մատնի իրենց խորհրդավորությու-նը, եթե
չլինեին դրանց առջև ընկած, չգիտես ում վառած մոմի ճրագ-ների մնացորդները:
Անցած աշնանը տղան հոր հետ երկար թափառում էին այնտեղ` չնկա-տելով մութն
ընկնելը: Փոքրիկ Իսահակն ուշադիր լսում էր հոր պատ-մությունները դեռ
հնադարյան ժամանակներում քարերին փորագրված
առեղծվածային պատկերների մասին: Ավերակների վեհությունն ու լռու-թյունը
խթանում էին տղայի երևակայությունը: Մերթ` սառնամանիքա-յին ձնափաթիլների
նմանվող, մերթ` սուր դաշույններ հիշեցնող երկար
խաչերն ասես մխրճվում էին գլխի մեջ ու հանգիստ չէին տալիս:
Գյուղի ծերերը պատմում էին, թե` սուրμքարերը պահպանում է մոտ
երկու հարյուր տարի առաջ այստեղ ապրած իշխանադուստր Գայանե-ի հոգին: Նրա
հայրն էր տեղի մելիքը, ով տիրում էր Ղարաμաղի ամե-նամեծ մելիքությանը, որի
մայրաքաղաքն էր Ավետարանոցը: Դա հենց
ա°յն գյուղն էր, որտեղ ապրում էր մեր փոքրիկ հերոսը` Իսահակը: Այն
ժամանակներում մելիքության մայրաքաղաքը զորեղ էր և հարուստ:
Բայց հարևանների մշտական ասպատակություններն ու երկպառակու-թյուններն
ավերեցին երμեմնի հզոր ամրոցն ու վեհասքանչ պալատնե-րը, որտեղ այլևս ոչ ոք
չէր μնակվում: Մայրաքաղաքը, ինչպես և` ամ-μողջ մելիքությունը, անկում ապրեց:
Իսկ փորձանքն եկավ այն օրը, երμամրոցի պատերին մոտեցավ
թշնամի μանակը: Զորքը գլխավորում էր մի տարեց խան, ով երազում
էր ամրոցը նվաճելու մասին: Մելիքի դստեր գեղեցկության մասին լսե-լով` խանը
որոշեց տիրանալ դեռատի աղջկան: Սակայն գեղեցկուհի
Գայանեն լսել անգամ չէր ցանկանում օտարերկրյա գոռոզ ծերունու
մասին: Տեղի ունեցավ ծանր ճակատամարտ, երկու կողմից էլ շատ ար-յուն թափվեց:
Գայանեին հաջողվեց ապաստանել վանքում, որտեղ իր
մնացած կյանքը նվիրեց μարի գործերին. նա խնամում էր հիվանդնե-րին,
երեխաներին գիր սովորեցնում, թշվառականներին հաց μաժա-նում: Գյուղացիները
սիրով այցելում էին օրիորդին ու նրանից օգնու-թյուն, խորհուրդ և սփոփանք
հայցում: Նրանք գիտեին, որ Գայանեն
կօգնի իրենց ու ոչ մեկի չի նեղացնի: Իսկ երμնա ավարտեց իր երկրա-յին
կյանքը, ողջ շրջակայքում տարածվեցին լուրեր, որոնք վերածվե-ցին
առասպելների` ամռան գիշերներին վանքի ավերակների մոտեր-քում հայտնվող
Գայանեի μարի հոգու մասին:
Ասում էին, թե` որոշ գյուղացիների, ում μախտը μանել է, նույնիսկ
հաջողվել է հանդիպել Գայանե օրիորդի հոգու հետ: Եվ եթե մարդը μա-րի էր և
դուր էր գալիս հոգուն, ապա ուրվականը կարող էր կատարել
նրա ցանկությունը, միայն թե` պետք էր մի լա¯վ խնդրել:
– Ես անպայմա°ն դուր կգամ իշխանադստերը,– որոշեց փոքրիկ
Իսահակը` վազքի ընթացքում ուղղելով իր μաց շագանակագույն մա-զերի կամակոր
փունջը:
Ճիշտ է` տղայի ականջները ցցված էին, նա փոքրահասակ էր ու նի-հար, μայց,
փոխարենը` արտասովոր աչքեր ուներ: Հատկապես ար-տասովոր էր նրա ոչմանկական,
իմաստուն և խոհուն հայացքը:
Մի անգամ նույնիսկ իր ավագ ընկերը` կլորաչյա Հակոμը, ով ար-դեն երկու տարի
է, ինչ դպրոց էր գնում ու կարողանում էր կարդալ
(ճիշտ է` առայժմ միայն μարակ գրքեր, μայց սկզμի համար դա արդեն
իսկ մեծ գործ էր), նկատեց. ՙԻսահա°կ, դու քեզ լավ կզգաս դպրոցում՚:
ՙԱյդ ինչո±ւ՚,– զարմացավ փոքրիկ Իսահակը, ով պարզապես չէր համ-μերում
հնարավորինս շուտ գնալ դպրոց` մի ձեռքով գրքերը, իսկ մյու-սով` թանաքամանով
փոքրիկ տոպրակը μռնած: Իսկ ի±նչը կարող է լի-նել ավելի հիասքանչ այն պահից,
երμգրչածայրը հպվում է թղթի սպի-տակ թերթին, և երկար գրիչը պատկերում է
ցանկացած μառեր, նույ-նիսկ` քո սեփական անունը: ՙԼսի°ր, Իսահակ, ա°յ` մեր
ուսուցիչ Սարգս-յանը հարցման ընթացքում կուզենա քեզ ինչ-որ μան հարցնել.
դե°, որ-պեսզի ստուգի, թե տանն ինչպե°ս ես դասը սովորել: Իսկ դու կնայես
ու-սուցչին քո խելացի աչքերով, և նա միանգամից կորոշի, որ ամեն ինչ
գիտես, և է°լ չի ստուգի քեզ: Այդպես կարելի է պարապմունքներին հան-գիստ
նստել ու տանը դասեր չսովորել՚: Բայց փոքրիկ Իսահակն այն-քան էլ լավ չէր
հասկանում, թե ինչո±ւ է այդքան վատ` ՙտանը դասերը
սովորելը՚: Այդ հարցին ի պատասխան` Հակոμը միայն ձեռքը թափ
տվեց, իսկ հետո մրթմրթաց` դժգոհ մեծահասակների ձայներանգը
նմանակելով. ՙԱ°յ, կմեծանաս ու կիմանաս, թե դա ի°նչ է՚:
Ավելորդ է ասելն անգամ, թե ինչքա°ն էր հոգնել Իսահակն այդ
կարծրացած արտահայտությունից, որը հաճախ կրկնում էին μոլոր
նրանք, ովքեր իրենից μարձրահասակ էին, տարիքով էլ` ավելի մեծ.
– Երևի թե` ես հենց որ չափահաս դառնամ, μոլոր այդ գիտելիքնե-րը միանգամից
կթափվեն ինձ վրա` ինչպես քարերի փլուզումը լեռնե-րում: Կգլորվեն վրաս`
դադար չտալով, և անպայման կճզմեն: Միայն
թե` դիմանամ ու կարողանամ ապրել: Եվ այդժամ ո°չ մի խոհուն կամ
խելացի աչքեր ինձ չեն օգնի,– այսպես էր նա երμեմն ծաղրում սեփա-կան վիճակը`
իրեն պատկերացնելով մի քանի տարվա ընթացքում կու-տակված իր μոլոր հարցերի
պատասխանների կույտի տակ թաղված:
• * *
Կողքի նեղլիկ փողոցը թեքվելով` Իսահակը կանգ առավ իր ավագ
ընկերոջ տան առջև: Կամացուկ, որպեսզի մեծահասակներից ոչ մեկի
աչքին չընկնի, նա կիսաμաց արեց դարպասը: Գավթում, որի մեջտե-ղում թթենի էր
աճում, ոչ ոք չկար: Անզμաղ էին և լայնասաղարթ ճյուղե-րի ստվերում դրված
աթոռները: Ոտքի մատների վրա գաղտագողի
քայլելով` տղան թաքնվեց թթենու հաստ μնի հետևում ու սկսեց սպա-սել Հակոμի
երևալուն: Ժամանակն անցնում էր, րոպեները թռչում էին,
իսկ ընկերը չկար ու չկար: Փոքրիկ տղան նյարդայնացավ ու սկսեց
մատներով թխկթխկացնել ծառի կեղևը` վախեցնելով ջահել փայտփո-րիկին, որն
այնտեղ որդեր էր կտցում: Թռչունը գլխապատառ թռավ-ան-ցավ հարևանի ծառիվրա,
որը նույնքան μարձր էր և μարի` կիզիչ ամ-ռանը շատ ստվեր ու կեր էր տալիս:
Կարմրագլուխ փայտփորիկը շվա-րեց և, փոքր-ինչ դառնացած` նկատեց. ՙԱյդ
երμվանի±ց է, որ տղանե-րը թխկթխկացնում են կեղևը: Մի±թե նրանք նույնպես
սկսել են որդերով
սնվել՚:
Վերջապես` պատշգամμում ինչ-որ մեկը երևաց: Հակոμի ավագ
քույրն էր` դուրեկան Լուսինեն: Շրջազգեստները և գոգնոցը խշխշաց-նելով` նա
անշտապ իջնում էր վերին հարկից գավիթ:
– Ողջո°ւյն, Լուսինե: Կարո±ղ ես Հակոμին կանչել,– կիսաշշուկով
հարցրեց փոքրիկ տղան` հապճեպորեն թողնելով իր թաքստոցը:
Միայն մեկ, μայց շատ երկար թռիչք գործելով` Իսահակը ներկայա-ցավ իր ընկերոջ
μարձրահասակ քրոջ առջև:
– Ողջո°ւյն, Իսահակ ջան: Չե°մ կարող,– պատասխանեց նրան μա-րեկազմ աղջիկը`
դանդաղորեն հյուսելով իր երկար, մինչև գոտկատե-ղը հասնող ծամը:
– Ինչպե±ս թե` չես կարող,– շշմեց Իսահակը,– եղμայրդ ինձ սաստիկ
կերպով պետք է: Լուսինե ջան, խնդրո°ւմ եմ` կանչի°ր նրան,– թախան-ձագին
կրկնեց տղան:
Նա կամաց էր խոսում, որ տնեցիներից ոչ մեկն իր ձայնը չլսի:
– Չե°մ կարող,– պատասխանեց աղջիկը. նրա ձայնում, հասկանա-լի չէ`
խստությո±ւն կար, թե± կամակորություն:
– Այդ ինչո±ւ չես կարող,– տարակուսում էր տղան` չհասկանալով իր
ընկերոջ սովորաμար սիրալիր քրոջ կամակորությունը: ՙԳուցե ինչ-որ
թթու μա±ն է չափից շատ կերել` կանաչ սալոր կամ խակ խաղող: Ահա
և` ինքն իրեն նման չէ և, կարծես` խոսելն էլ է մոռացել՚,– մտքում են-թադրեց
տղան:
– Իսահա°կ, իսկ դու չե±ս կռահում, թե` ինչո°ւ,– անշտապ ծոր տվեց
Լուսինեն` ձեռքի կտրուկ շարժմամμծամը մեջքին գցելով:
– Ո°չ, չեմ կռահում,– է°լ ավելի զարմացավ փոքրիկ տղան: Նա այն-քան
զարմացավ, որ իր ունքերը թռան ճակատի ամենավերևը, իսկ
սպիտակ, թափանցիկ ականջները գունափոխվեցին` դառնալով մուգ
կարմիր:
– Ախր, եղμորս պատժել են այսօր առավոտյան իր գործած հիմա-րությունների
պատճառով. դե°, ձեր պարտեզներում: Ահա և` հայրս
նրան արգելել է դուրս գալ տնից,– վերջապես արտաμերեց ընկերոջ
քույրը:
Ներքևի հարկից, որտեղ մառաններում ձմռան համար պահպանվում
էին հացահատիկի, մուրաμայի, աղածոների պաշարներ և ուրիշ ամեն
տեսակ ուտեստներ, կանանց ձայներ լսվեցին: Իսահակը գլխահակ
շտապեց դեպի դարպասը: Նա չուզեց թանկագին ժամանակը վատնել
Հակոμի պատժի չափի ու ժամկետի, պատժված ընկերոջ տրամադրու-թյան և նրա
զայրացած հոր ինքնազգացողության մասին հարցուփոր-ձերին և նման այլ
քաղաքավարությունների: Տղան մի ակնթարթում
հայտնվեց ճանապարհին: Ճիշտ է` այդ կարճ ժամանակամիջոցում
փոքրիկի աչքերի հայացքը հանդուգն-չարաճճիից փոխվեց մերժված-տարակուսածի:
Իրենց տան դարպասի մոտ գուլպաներ գործող երկու
տատիկներից մեկը նկատեց.
– Արո°ւս, տես, կարծես թե` երեխայի փորիկի ծակոցներն անցել են,
μայց տղան նորից տանջվում է ինչ-որ μանից:
Գուլպայագործուհիների սուր աչքերը չկարողացան հաստատել,
թե հատկապես ի°նչ ցավից էր տառապում փոքրիկ տղան այս անգամ:
Եվ, իրո°ք, Իսահակը վհատված էր թվում` գլխում ժողովելով ցաքուցրիվ
մտքերը, որոնք միաժամանակ տարμեր վայրերում էին` ծնողական
տանը, իր պատժված ընկերոջ` Հակոμի և վաղուց անցած ժամանակ-ներում` օրիորդ
Գայանեի հետ: Այդպիսի լարվածությունից տղայի աչ-քերը μոլորովին կորցրեցին
ուշադրությունը, և նա մի քանի անգամ
սայթաքեց` մինչև վազում էր սալարկված ճանապարհի սպիտակ սալե-րով ի վեր:
– Խե¯ղճ Հակոμ: Նա պատժված է, իսկ ես մնացի մենակ: Ամեն ինչում
ի°նքս եմ մեղավոր: Չէ± որ կարող էի ընկերոջս պատմել իմ մտահղաց-ման`Գայանե
իշխանադստեր հոգին որոնելու մասին. դե°, թեկուզ` այ-սօր առավոտյան, երμմենք
պարտեզն էինք մտել: Ախր, կարող էի ինչ-պես հարկն է պատրաստվել արշավին,
հետս ուտելիք, կրակ վերցնել:
Բայց մի±թե ես գիտեի, որ կկարողանամ տնից փախչել, և որտեղի±ց
իմանայի, որ Հակոμին կպատժեն` մեր ՙպարտեզային՚ չարաճճիու-թյան պատճառով:
Ինչպե±ս վարվեմ: Տո±ւն վերադառնամ: Իսկ իշխա-նադուստր Գայանե±ն: Ստիպված
պետք է մենակ փնտրեմ դեպի սուրμ
վայրերը տանող ճանապարհը, մենակ խնդրեմ μարի օրիորդին, որ կա-տարի մեր
ցանկությունը: